AI (Artificial Intelligence) یا همان هوش مصنوعی این روزها موضوع داغ شبکههای اجتماعی و رسانهها و فضای مجازی است. هر روز خبر تازهای از تواناییهای چت جی پی تی (ChatGPT) و یا دیگر سیستمهای هوش مصنوعی در رسانهها دست به دست میشود و البته سهم کاربران ایرانی تا امروز بیشتر استفاده از این تواناییهای خارقالعاده برای شیرینکاریهایی مثل شبیهسازی صدای فلان خواننده و پرسیدن سؤالات هجوآمیز بوده است. مثلاً در یکی از این نمونه شاهکارها از چت جی پی تی پرسیدهاند «به شبنشینی خرچنگهای مردابی چگونه رقص کند ماهی زلالپرست؟»
کاربرد هوش مصنوعی در ایران موضوعی است که علیرغم همهی محدودیتهای ساختاری و فرهنگی و علیرغم تمام بی برنامگیها و بی توجهیها هر روز به صورت جدیتری پیگیری میشود و نخبگان فناوری ایران با رویکردی عملگرایانه به دنبال بهرهبرداری از این تکنولوژی هستند.
در این مقاله دربارهی موضوعات میخوانید:
- تعریف هوش مصنوعی
- کاربرد AI در ایران
- چشمانداز هوش مصنوعی در ایران
- رتبهی فعلی ایران در زمینهی هوش مصنوعی
- مشکلات پیش روی هوش مصنوعی در ایران
و مواردی مانند اینها. همچنین در این مقاله بخشهایی از سند «نقشه راه ملی توسعه هوش مصنوعی» را مرور میکنید. در انتها نیز با الوکام، یکی از جدیدترین محصولات حوزهی فناوری ارتباطات، آشنا میشوید.
تعریف هوش مصنوعی
برای پاسخ به این سؤال که هوش مصنوعی چیست؟ بد نیست تعریف «مرکز نوآوری و توسعه هوش مصنوعی» را مرور کنید. این مرکز در سند «نقشه راه ملی توسعه هوش مصنوعی» AI را این گونه تعریف کرده است: “هوش مصنوعی به سامانهی طراحیشده توسط انسان گفته میشود که برای حل یک مسئلهی پیچیده، محیط آن را بهدرستی درک کرده و با تجزیه و تحلیل دادههای جمعآوریشده، دانش مورد نیاز را استخراج نموده و با تصمیمگیری در مورد بهترین اقدامات، به یک هدف از قبل مشخصشده در مسئله میرسد. در ضمن، سامانهی یادشده میتواند با بهرهگیری از قدرت یادگیری، تواناییهای خود را بهبود بخشد.
هوش مصنوعی مجموعهای از فناوریهایی است که ماشین را قادر میسازد با تقلید از تواناییهای انسانی از قبیل درک و کشف محیط پیرامون و قدرت یادگیری، به سطوح بالاتری از هوشمندی برسد. همچنین سامانهی هوشمند میتواند با استفاده از بینایی ماشین، پردازش صوت و سایر انواع حسگرها، دنیای اطراف خود را به طور فعال درک کرده و با موتورهای استنتاج، مانند پردازش تصویر، تشخیص گفتار و پردازش زبان طبیعی به تجزیه و تحلیل و درک اطلاعات جمعآوریشده بپردازد.
همچنین از طریق برنامهریزی هوشمند، این سامانه میتواند بهترین دنبالهی اقدام را برای حضور مؤثر در دنیای واقعی پیدا کند که این تواناییها با گذشت زمان و با استفاده از قدرت یادگیری از تجربه، افزایش خواهند یافت.”
در ادامه نیز چهار جنبهی اصلی را برای هوش مصنوعی تعریف میکند. طبق این تعریف، AI چهار جنبهی اصلی دارد:
- درک و شناسایی
- استخراج مفهوم
- استدلال و برنامهریزی
- یادگیری ماشین
هر کدام از این ویژگیها تعریف گستردهای دارد که البته شرح جزء به جزء آنها فراتر از اهداف این مقاله است.
AI در ایران
با استناد به آماری که رئیس مرکز نوآوری و توسعهی هوش مصنوعی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده است، ایران هفتاد و پنجمین کشور در میان صد کشور برتر دنیا در زمینهی هوش مصنوعی است.
با وجود تمام کم و کاستیها و بی توجهیها، بازار هوش مصنوعی در ایران در چند سال گذشته روندی رو به رشد و در مسیر پیشرفت داشته است. اولین استفادههای جدی و عملی از این فناوری در کشور به دههی 1370 برمیگردد. البته آمارها در این زمینه بسیار ضد ونقیض و نامطمئن است. بعد از گذشت حدود سه دهه از اولین بارقههای استفاده از AI در ایران، با بیشتر شدن فعالیتهای ساختارمند در زمینهی هوش مصنوعی و از طرفی هم با رونق گرفتن کسب و کارهای آنلاین و فعالیتهای دادهمحور، روند استخراج و تحلیل اطلاعات نیز با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت و این به معنای پیشرفت هوش مصنوعی و بازار این فناوری در ایران است.
بعضی از مهمترین زمینههای پیشرفت هوش مصنوعی در ایران عبارتند از:
- ساخت رباتها و دستگاههای هوشمند برای استفادهی واحدهای تولیدی و صنعتی
- ارتقا و تکامل سیستمهای امنیتی مانند سیستم تشخیص چهره
- طراحی بازیهای ویدیویی
- پویانمایی
- ارتقای سیستمهای تشخیص گفتار مانند نرمافزارهای تبدیل گفتار به متن و برعکس
- آموزش و مدرسههای هوشمند
چشمانداز هوش مصنوعی در ایران
چشمانداز تعریفشده برای آیندهی فناوری AI در ایران، حضور در بین ده کشور برترِ دنیا در زمینهی هوش مصنوعی ظرف ده سال آینده است. با امکانات موجود و نحوهی مدیریت امروز، رسیدن به چنین هدفی دور از ذهن است؛ اما چیزی که مسلم است ظرفیت بالای بازار داخلی و ظرفیت علمی نخبگان کشور و دانشمندان ایرانی فعال در این حوزه است. سایمگو (SCImago)، پایگاه رتبهبندی در دانشگاه گرانادای اسپانیا، ایران را در زمینهی نوآوری و تحقیقات هوش مصنوعی در رتبهی پانزدهم جهان قرار داده است. با وجود چنین ظرفیتهایی، با برنامهریزی و مدیریت درست و کارامد، جایگاه ایران در زمینهی AI میتواند بالاتر از جایگاه امروز باشد.
فناوری ارتباطات و هوش مصنوعی
یکی از پیامدهای AI، رقابت با نیروی انسانی برای انجام کارهای مختلف است. در چنین وضعیتی، نیروهای متخصص به دنبال یاد گرفتن تخصصهای بیشتر و کاربردیتر میروند تا در رقابت با هوش مصنوعی عقب نمانند. بنا بر این متقاضیان وبینارها و دورههای آموزشی با موضوعات تخصصی و متنوع هر روز بیشتر از قبل میشود. در چنین بستری، استفاده از ابزارهای ارتباطی، مثل رسانههای گروهی و پلتفرمهای برگزاری رویداد آنلاین، برای برگزاری وبینارها و کلاسهای آنلاین هر روز بیشتر از قبل رواج پیدا میکند.
ویژگیهای یک پلتفرم مناسب برای رویداد آنلاین
یکی از تازهترین محصولات این حوزه، پلتفرم برگزاری رویداد آنلاین الوکام است. در ادامهی این مقاله پنج دلیل برای این که وبینار خود را با الوکام برگزار کنید را برای شما ذکر میکنیم:
- برخورداری از ارتباط تصویری و صوتی پایدار
- قیمت مناسب
- برخورداری از پشتیبانی از ساعت 8 تا 24
- ظرفیت بالای پلتفرم در پذیرش شرکتکننده
- رابط کاربری ساده و زیبا
هر کدام از موارد بالا در هنگام برگزاری وبینار و یا کلاسهای آنلاین اهمیتی اساسی دارد. الوکام پلتفرمی ایرانی است که با توجه به محدودیتهای ساختاری اینترنت ایران طراحی شده است و به همین دلیل ارتباط صوتی و تصویری شما را در طول وبینار با کیفیتی پایدار و مطلوب برقرار میکند. همچنین برخورداری از پشتیبانی این امکان را به شما میدهد که در صورتی که هنگام برگزاری وبینار با هر نوع سؤالی مواجه شدید، بتوانید بلافاصله با کارشناسان الوکام ارتباط برقرار کنید و مشکل احتمالی یا سؤال پیش آمده را برطرف کنید. ویژگیای که در هنگام کار با نمونههای خارجی وجود ندارد. رابط کاربری زیبا و ساده هم یکی از مزایای مهمی است که خصوصاً در وبینارهای پر مخاطب و چند ساعته اهمیت خود را نشان میدهد. سادگی باعث میشود کار با پلتفرم برای همه راحت باشد و زیبایی هم عاملی است که خصوصاً در ساعتهای طولانی بسیار مهم است. آخرین مورد هم قیمت مناسب است. برای اطلاع از قیمت اشتراکها میتوانید از وب سایت الوکام به نشانی Alocom.co بازدید کنید و همچنین از اشتراک سه روزهی رایگان الوکام استفاده کنید.